Bra teater

'Duvara karşı' (mot veggen), den prisvinnande filmen av tysktyrkiske Fatih Akın, har blitt sett opp som teater i Stockholm. I gaar kom dei paa turne til Istanbul.
I filmen snakkar skodespelarane baade tyrkisk og tysk, medan det i teaterstykket gjekk i 80% svensk og 20% tyrkisk. Dei svenske replikkane var teksta, sidan det er ei avgrensa mengde tyrkarar som kan svensk. Det funka kjempebra, og eg trur det er den beste teateropplevinga eg har hatt nokon gong.
Katharina var med, men sjölv om ho ikkje kan nokre av spraaka flytande, sa ho at det var ei flott oppleving. Cora, Barış, Einar og meg fölte at forestillinga var skreddersydd for oss.

Elles har det skjedd utruleg mykje sosialt i det siste, vore ute til langt paa natt kvar dag, med baade tyrkarar og andre utvekslıngsstudentar. Det er utruleg trist aa skulle reise naar eg merkar at eg berre blir meir og meir glad i denne byen og folka som er her. Difor er eg glad for aa skulle kome attende, sjolv om det berre er for eksamenar.

Men heilt framst i hovudet no er jul, Noreg, familie, Sigurd og vener! Fantastisk kjensle aa kunne kome heim snart.

Trine pröver seg paa tyrkisk 2

Ordet pasta (=kake) (det norske ordet pasta = makarna) har gitt meg fleire vanskar under opphaldet her i Istanbul. Meininga av ordet hugsa eg fraa Tyrkisk 2 paa Blindern, men i praksis har det enno ikkje sett seg. Eit par döme:

1. Eg staar paa kjökenet og kuttar opp lauk, tomat, aubergine, kvitlauk og gulrot. Nevra kjem inn og spör: 'Kva lagar du?' 'Pasta', svarer eg. 'Liker du pasta med tomatsaus?'. Nevra er ganske god i engelsk, men manglar litt ord, saa ho visste heller ikkje at pasta er ein middagsrett. Ho sender meg eit rart blikk, ristar paa hovudet og gaar ut igjen. Tok lang tid för baae skjönte at noko var gale...

2. Eg er nettopp ferdig med oppvasken etter middag naar Nevra og kjaerasten Eyüp kjem inn döra. Dei spör om eg vil ha pizza, men sidan eg nettopp har spist, takkar eg nei og gaar inn paa rommet. Ein halvtime seinare bankar Nevra paa döra mi og spör om eg vil ha pasta. Eyüp har visstnok kjöpt. Eg stussar over at dei baade et pasta og pizza til middag, og at dei spör to gongar om eg vil ha. Likevel ringer ingen bjeller. Eg takkar pent nei igjen og seier at eg allereie har spist. Nevra ser rart paa meg og ser litt lei seg ut. Eg skjönner ikkje kvifor og pröver aa forklare at eg blei skikkeleg mett. Misforstaainga skjönte eg ikkje för dagen etter...pinleg...(og litt trist.. me har tatt igjen kakeetinga seinare, daa!)

EU = bullshitbingo

I går var leiaren for EU-utsendinga til Tyrkia, Marc Pierini,
på Bogazici for å halde tale om eventuelt Tyrkisk
EU-medlemskap. Det er noko av det mest provoserande eg har
vore med på på lenge, lenge. Me kom ein time for seint, men
Pierini kom likevel med sjokkerande mange drøye ting då han
svarte på spørsmål frå salen. Nokre døme:

1a) I EU-kommisjonen bryr me oss ikkje om nasjonalitetar.
Så lenge me er EU-borgarar, har det inga tyding. Og i EU-parlamentet er partia organisert ut i frå ideologi, og ikkje ut i frå 
nasjonalitet, noko som understreker dette (særleg!!!). 

1b) (2 minutt seinare) Om Tyrkia blir med, vil storleiken på
landet ha ei stor tyding. Dei vil sannsynlegvis få ein stor del
av politikarane i EU-parlamentet, og det vil bli problematisk
for dei andre landa. Dette jobbar me med å finne ei løysing på 
(=nasjonalitet speler ei rolle).

2. Irland svarte nei til Lisboa-traktaten fordi dei ikkje skjønner
kor bra EU er. Dette er dei nasjonale politikarane si skyld. Kvar 
gong noko går dårleg, skuldar dei på EU. Kvar gong noko går 
bra, tek dei æra sjølv. Det gjer demokrati-aspektet vanskeleg
(jævla elitist! (unnskyld banninga, men det er på sin plass for ei
så udemokratisk haldning))

3. Heldigvis har "the business" skjønt kor mykje folk tener på
EU. Dei er stort sett sterke støttespelarar, og det sett me pris på.

4. Folk tek godene ved EU for gitt, og gidd ikkje ein gong røyste
ved EU-val. Me har gitt både fred og høve til å reise utan
passkontroll. Eg skjønner ikkje kvifor ikkje folket er meir glade.

5. På dette tidspunktet reiste spanske, tøffe Antonio seg opp
og sa "Men kvifor stiller de så høge krav om demokrati til
Tyrkia, når EU er ein så udemokratisk union?" (Halvparten
av salen var gamle menn i dress, så eg turde ikkje seie noko
sånn.. Takk, Antonio!)

Svaret han kom med var byråkratiske bortforklaringar.
Men salen lo og nikka til spørsmålet til Antonio, så det hadde
sin effekt, heldigvis. Eg har sjeldan vore meir stolt av å
vere utanfor EU enn eg var i går...
 

Natt i Istanbul

Istanbul har eit fantastisk uteliv. Vil du ut og pilse over ei skål med nøtter, løyse verdsproblem og diskutere livet, døden og kjærleiken, har byen mange fine alternativ å by på. Det var planen til Katharina og meg i går, då me "berre skulle ut ein tur" for å lufte litt på lesehovuda.

På Badehane, den beste staden av alle, møtte me Burak, som var rastlaus etter ei veke med familiemiddagar og tradisjonar. Stemninga var god, og me endte nok ein gong opp på Araf, der me dansa i eitt strekk til halv fem om natta. 

Difor ligg eg no i senga, ser på skiskyting på nett-tv og gler meg til å sjå Astrid sesongdebutere på ski. Blir spennande. Oppgåva som skal inn i morgon er ordlaus, men livet er likevel ganske fint..

Kjedsamt

Dei siste dagane har vore litt tamme. Einar og eg har haldt ut på Starbucks og lest ein god del. Heime har leiligheita vore tom, og det fleste andre har vore opptekne eller ute av byen. I dag kom Cora og Katharina og leste saman med oss, og det auka stemninga ganske så mykje.

Fekk forresten eksamensplanen min i går, og den er utruleg lite lystig. Samtidig er det mange oppgåver som skal inn. Sidan eg gjerne vil ha litt trøst, legg eg den gledesgivande framtida mi ut her:

Political sociology: 3-5 sidars analytical paper 16. desember
Foreign policy: 3 sidars oppgåve 24. desember
Political sociology: 10 sidars final paper 7. januar
Foreign policy: eksamen 8. januar
Politics of identity: 10 sidars final paper 15. januar
Politics and society in the middle east: eksamen 16. januar (med 1800 siders pensum)
From Weimar to Berlin: eksamen morgonen 17. januar (1000 siders pensum)
Politics and culture: eksamen ettermiddagen 17. januar (500 siders pensum)

18. januar: flytur heim med Baltic air, noko som inneber 6 timar venting i Riga

19.januar: fyrste universitetsdag med forelesning i Inter3090

24. januar: innlevering 10-15 sidars final paper i From Weimar to Berlin

Etterpå: ferie, takk!

Bra bok!

I dag og i går har eg lest utdrag frå boka "A history of Iraq"
av Charles Tripp. Delen eg las fortel enkelt, grundig og på ein
spennande måte om utviklinga i landet i perioden mellom då 
Saddam Husain kom til makta og den amerikanske 
invasjonen. Lærte utruleg mykje!

Så om du vil skjønne meir av bakgrunnen for konflikta, bør denne 
boka vere eit heitt julegåveynskjetips.

Iyi bayramlar!

Fyrst: gratulerer med dagen til fine kjærasten! Han er i Dublin med gode vener, noko som er fint å tenkje på (sjølv om eg gjerne skulle vore der).

Her byrja Kurban bayrami (eid) idag. Det har gitt ei ganske spesiell stemning i byen. Gatene er nesten tomme, dei fleste butikkar er stengte, og i dag var eg åleine i metro-vogna frå Taksim (hadde eg aldri trudd). I dag er dagen for slakting av dyr. Rike familiar slaktar ei eiga ku eller ein eigen sau, medan fattigare familiar går saman om eit dyr. I fattigare område er det vanleg å gjennomføre slaktinga på gata. Einar sa at "blodet rann" i gata hans idag. Ein tredel av dyret er det vanleg å gi til fattige, medan ein nyttar resten til å lage gode måltid med familien.

I helga har eg vore i Bursa! Det var ein veldig fin tur. Med på utflukta var Katharina (min gode nabo frå Tyskland), Gabi og Hannah frå Østerrike, Katarina frå Slovenia og Helene frå Frankrike. Bursa var den fyrste hovudstaden i det Osmanske riket og heimplassen til Iskender-kebap (nam!). Me var difor på gravene til både Osman, Orhan (dei fyrste to sultanane) og Iskender kebapci (Iskender-kebabmakaren). Karagöz, ei klassisk form for skyggeteater/dukketeater, stammar òg frå Bursa (sjå bilete). Mannen i Karagöz-museet var så snill at han lagde ei eiga forestilling for oss. Det var superstilig! Byen kunne òg by på mange fine moskear, mellom anna Ulu camii, som er på biletet over.

På kveldane var det backgammon-turneringar, tedrikking, 
øldrikking og kebabeting, noko som var ein super 
kombinasjon. Litt språkforvirring blei det, sidan me snakka 
både fransk, engelsk og tysk oss i mellom (ikkje at eg snakka 
særleg tysk, då). I tillegg møtte me både spanjolar og 
tyrkarar, noko som gjorde situasjonen rar, men artig, sidan alle kunne nokre språk kvar, men ingen
kunne alle. 

Frametter blir det lesing, lesing og lesing. Biblioteket er
stengt, så Einar og eg har rømt til Starbucks. Dei har
lesesalbord, speler roleg julejazz og maser ikkje om at me
må kjøpe meir enn ein kaffi, sjølv om me satt der fem timar i
dag. Litt surt å hjelpe Starbucks kvar dag med å skaffe verdsdominans, men orkar ikkje sitje heime, og dei er 
omtrent dei einaste som er opne...

Vanskeleg å vere kurdar

Tyrkia har ei stygg historie når det gjeld handsaming av minoritetar. Det tristaste er at denne historia ikkje har tatt slutt enno. I går blei Leyla Zana dømt til 10 nye år i fengsel for å indirekte ha støtta PKK og den fengsla leiaren deira, Öcalan, i fleire talar.

Ho satt òg i fengsel mellom 1994 og 2004, på grunn av at ho skal ha samarbeida med PKK. I 1991 snakka ho kurdisk i det tyrkiske parlamentet, noko som både gjorde ho kjent og problematisk for tyrkiske styresmakter.

Ytringsfridomen og andre menneskerettar har framleis ein lang veg å gå...

Triste saker

I dag var skuledagen min sånn:

9-11: Foreign policy, som handla om tyrkisk utanrikspolitikk før og under 2. verdskrig.

11-13: Politics & society in the Middle East
fyrste bolk: diskusjon om det er høve til å nå noka løysing i Palestina og korleis denne løysinga kunne sett ut. Stemninga i klassen blei så dyster at professoren avgjorde at me måtte ta te-pause for å kome oss.
andre bolk: undervisning om historia til og stoda i Libanon i dag. Like dystert som fyrste del.

13-14: Identity politics
dokumentaren "38", som handla om den tyrkiske undertrykkinga av kurdarar i byen Dersim, og særleg massakren i 1938, som gjorde at over 80.000 kurdarar blei drepte. Ein veldig god dokumentar. Er imponert over professoren min som viser han fram. Filmen syner ikkje akkurat fram eit godt bilete av verken Tyrkia eller Atatürk. (Anekdote: Atatürk adopterte fleire ungar, mellom anna Sabiha Gökçen, som seinare blei den fyrste kvinnelege piloten i verda. Ho var ei av pilotane som bomba Dersim.)

15-utover kvelden
førebu meg til "from Weimar to Berlin" i morgon med å lese "Antisemitism - a very small introduction" og "Hannah Arendt: Totalitarianism".

(Men: folka i klassene er fine, og professorane stort sett flinke. Og på lesesalen fekk eg høyrt på både ein ukjent komponist (som sikkert er dritkjent), Sibelius og ein estisk pianist som Einar liker. Kom aldri i gang med Bach før det stengte, men har store planar for i morgon. Og frå i morgon er det ferie!)

Nedtelling

Dei fyrste tre dagane av desember har vore rare.
Måndag vakna eg med eit skikkeleg migreneanfall, noko som
avgrensa aktivitetane mine kraftig fram til i går kveld.
I dag, då eg endeleg var klar for å gå ut igjen, tok eg på
ullsokkene, ullgenseren og den nye, fine vinterkåpa mi,
noko som ville passa til veret slik eg hugsa det frå helga.
I dag gjekk folk i t-skjorte. Det blei ein svett dag...

Eg byrjar å innsjå kor utruleg kort tid som er igjen. Og kor
mange ting eg ikkje har gjort enno! Rart at dette merkelege, 
fine, litt heimlengtande halvåret snart  er ferdig. Føler
endeleg at ting byrjar å kome på plass, med vener,
undervisningsmåtar og kjennskap til byen. Katharina
har bestemt seg for å bli eit semester til, litt på grunn
av den same kjensla, trur eg. Sannsynlegvis hadde våren i
Istanbul blitt fin, men no klarer eg ikkje tenkje på noko anna
enn at Noreg berre er nokre veker unna.

(Og så: eg har kjøpt meg mp3-spelar! (til 150 nok). Føler
meg teknologisk frampå, etter at min 10 år gamle, trofaste
discman svikta...

Og oppdaga førre veke eit lite multimediasenter i kjellaren 
på biblioteket (godt bortgjemt). Det er fylt med lp-plater med klassisk musikk, som ein kan setje på og høyre 
på øyretelefonar medan ein les. Fantastisk! Problemet mitt 
no er at eg er grønn på klassisk musikk. Kan nokon hjelpe meg?
Kva bør eg byrje med? Ganske sikker på at biblioteket har dei 
fleste....)